γράφει η Πηνελόπη Τούτση του Νικολάου
” Η Μονή του Αγίου Νικολάου “Λεμονίων” βρίσκεται μέσα στο δάσος στην δυτική πλαγιά του βουνού «Σταυρός». Παραπλεύρως της υπάρχει το ναΰδριο του Αγίου Ιωάννη του Καλυβίτη.
Δεν υπάρχει ρητή μαρτυρία για το έτος ιδρύσεως της Μονής. Το έτος 1742, το οποίο αναγράφεται κάτω από τη βάση του κωδωνοστασίου, ίσως είναι έτος ιδρύσεως ή ανακαινίσεώς της…Την περίοδο της Τουρκοκρατίας και της επαναστάσεως του 1821, η ακμάζουσα τότε Μονή (ανδρών) του Αγίου Νικολάου υπήρξε τόπος καταφυγής και φιλοξενίας των καταδιωχθέντων από τους Τούρκους. Η δραστηριότητα της αυτή την εξάντλησε οικονομικά και την καταχρέωσε. Όμως το 1833 το νέο ιδρυθέν Ελληνικό κράτος με έκδοση βασιλικού διατάγματος όχι μόνο δεν αναγνώρισε την προσφορά της μονής αλλά αποφάσισε την διάλυσή της και εκποίηση της περιουσίας της. Μέχρι το 1966 η μονή ήταν πλήρως εγκαταλελειμμένη. Από το έτος 1966 επανιδρύθηκε ως γυναικεία Μονή η οποία λειτουργεί έως και σήμερα...” Διαβάστε περισσότερα :
Μονή Αγ. Νικολάου (Λεμονίων) – Δήμος Σαλαμίνας
Ως έτος διαλύσεως της (τότε ανδρικής) Ιεράς Μονής Αγίου Νικολάου της νήσου Σαλαμίνος πρέπει να θεωρηθεί το 1833. Στις 25 Σεπτεμβρίου 1833 με Βασιλικό Διάταγμα της Αντιβασιλείας του Όθωνα, διαλύθηκαν όλες οι Μονές που αριθμούσαν λιγότερους από έξι μοναχούς:
” Ὄθων, ἐλέω Θεοῦ
Βασιλεὺς τῆς Ἑλλάδος.
Ἐπὶ τῇ προτάσει τοῦ ἐπὶ τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καὶ τῆς Παιδείας Γραμματέως Ἡμῶν 28 Αὐγούστου 1833, περὶ φορολογίας καὶ μισθώσεως τῶν μοναστηριακῶν, διατάττομεν,
1. Κατὰ τὴν ἀναφορὰν τῆς Συνόδου, ὅλα τὰ ἐγκαταλελειμμένα καὶ ἔρημα μοναστήρια καὶ μοναστηριακὰ κτήματα θέλουν εἰσοδεύεσθαι ἀπὸ τοῦ νῦν διὰ τῶν Γενικῶν Ἐφόρων εἰς λογαριασμὸν τοῦ δημοσίου καὶ πρὸς τὴν σκοπουμένην βελτίωσιν τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καὶ τῆς Παιδείας,
2. Ὑπὸ τὴν αὐτὴν κατηγορίαν ὑπάγονται καὶ τὰ ἐν τῷ ὑπὸ γράμμα Β. καταλόγω τῆς Συνόδου σημειούμενα μοναστήρια, ἐν οἷς ὀλίγοι τινὲς μονάζουν ἀκόμη καὶ νῦν, ὄχι πλέον τῶν 6 μοναχῶν, ἂφ΄οὗ οὗτοι μετατεθῶσιν εἰς ἄλλα μοναστήρια.
3. Πρὸς τοῦτο θέλουν προσκληθῆ οἱ Νομάρχαι νὰ ἀναφέρωσιν εἰς ποῖον τῶν διατηρουμένων Μοναστηρίων ἐπιθυμοῦν νὰ μετατεθοῦν οἱ μοναχοὶ οὗτοι· καὶ κατὰ τὴν ἀναφορὰν τούτων ἡ Γραμματεία συνεννοηθεῖσα μετὰ τῆς Συνόδου θέλει ἐνεργήσει, ὅσον ἔνεστι τάχιον καὶ καταλληλότερον, τὴν ποθουμένην ἑνὸς ἑκάστου μετάθεσιν.
4. Ὅλων τούτων τῶν μοναστηριακῶν κτημάτων καὶ τῶν αὐτοῖς προσανηκόντων δικαιωμάτων καὶ κινητῶν θέλουν ἐκτεθῆ καὶ διευθυνθῆ εἰς τὴν Γραμματείαν ἀκριβεῖς περιγραφικοὶ κατάλογοι, μετὰ περιληπτικῶν ἀναφορῶν περὶ τῆς ἐπωφελεστέρας χρήσεως των, ἂλλ΄ ἄνευ τινὸς ἀναβολῆς πρέπει νὰ διαταχθῆ ἡ ἀπόπειρα τῆς ἐπὶ ὠρισμένω χρόνω μισθώσεως περὶ τὴν διαρρήδην ἐπιφύλαξιν τοῦ δικαιώματος τῆς ἀνωτάτης ἐγκρίσεως, πρὸς ἐπιτυχίαν τῆς ὁποίας πρέπει νὰ τεθῶσιν ὑπ΄ ὄψιν αἱ ἀπὸ τὰς ὑπαλλήλους Ἀρχὰς γενόμεναι διαπραγματεύσεις,
5. Αἱ περὶ τῆς μισθώσεως αὐτῆς συνθέσεις θέλουν ἀφεθῆ κὰτ΄ἀνάγκην εἰς τὰς ἐξωτερικᾶς Ἀρχὰς (τοὺς Νομάρχας), ἐπειδὴ οὔτε τὸ ποσὸν καὶ ποιὸν τῶν πραγμάτων τούτων, οὔτε αἱ τοπικαὶ σχέσεις εἶναι ἀκριβῶς γνωστά, οὒδ΄ἐκ τῶν προκειμένων πρακτικῶν δυνατὸν νὰ ἐξακριβωθοῦν· ἂλλ΄ ἐν τούτοις δὲν πρέπει νὰ παραμεληθῆ ἡ διὰ σχετικῶν ἀξιοχρέων ἐγγυήσεων ἐκ μέρους τῶν μισθωτῶν ἐξασφάλισις τοῦ δημοσίου, καθόσον οἱ μισθωταὶ οὗτοι δὲν εἶναι ἱκανῶς γνωστοὶ μ΄ ὅλα τὰ δικανικὰ χαρακτηριστικὰ ἐφωδιασμένα ὑποκείμενα.
6. Ὡς πρὸς τὴν μίσθωσιν τῶν μοναστηρίων (ὑπὸ ἀριθ. 2), ἐν οἶς μονάζουσι κατὰ τὸ παρὸν ὀλίγοι τινὲς ἀκόμη μοναχοί, θέλουν προτιμηθῆ αὐτοὶ οὗτοι ὡς μισθωταί, καὶ ἀφεθῆ ὡς τοιοῦτοι εἰς τὴν κάρπωσιν τῶν μοναστηριακῶν, ἐὰν τυχὸν δὲν προκρίνουν, ὡς ἀνωτέρω ἐρρέθη, νὰ μεταβῶσιν εἰς ἄλλα διατηρητέα μοναστήρια.
7. Τὰ πρὸς τὸ παρόν, καὶ μέχρις οὗ διατάξωμεν ἄλλο τί, διατηρητέα Μοναστήρια θ΄ ἀποδίδουν ἀπὸ τὸ καθαρὸν προϊὸν τῶν κτημάτων των τὸ δεκατημόριον πρὸς τὸν ἀνωτέρω (ἄρθρ. 8) εἰρημένον σκοπόν, ὡς φόρον.
8. Ὅλων τούτων τῶν προϊόντων (φόρων) ἡ εἴσπραξις θέλει ἀφεθῆ καταλλήλως εἰς τοὺς Νομάρχας, δὶ΄ ὧν θέλουν ἀποστέλλεσθαι εἰς τὸ Ταμεῖον τῆς Ἐπικρατείας, τὸ ὁποῖον θέλει κρατεῖ περὶ τούτων ἰδιαίτερον λογαριασμὸν.
9. Ἡ διαχείρησις τῶν πρὸς βελτίωσιν τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καὶ τῶν σχολείων προσδιωρισμένων τούτων εἰσοδημάτων ἀνήκουσι ἀποκλειστικῶς εἰς τὴν ἡμετέραν ἐπὶ τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καὶ τῆς παιδείας Γραμματείαν.
Ἐν Ναυπλίω τὴ 25 Σεπτεμβρ. 1833.
Ἐν ὀνόματι τοῦ Βασιλέως
Ἡ Ἀντιβασιλεία
Ἄρμανσπεργκ, Μάουρερ, Ἔϊδεκ.” Σύμφωνα με τα ανωτέρω, η
Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου της νήσου Σαλαμίνος διαλύθηκε και η περιουσία της είχε την τύχη, που προέβλεπαν τα διατάγματα της Αντιβασιλείας σχετικά με τα περιουσιακά στοιχεία των υπό διάλυση Μοναστηριών.
Ενδεικτικά, περί των δασών της Ιεράς Μονής Αγίου Νικολάου της νήσου Σαλαμίνος διαβάζουμε σ
την υπ’ αριθ. 2287/6-2-1851 συμβολαιογραφική πράξη του συμβολαιογραφούντος Ειρηνοδίκου Δ. Φωκά :
” Ο κ. Ιωάννης Παπαζαχαρίου παραδίδει εις τους ειρημένους τέσσαρους το από 27 Μαρτίου 1845, αναγνωριστήριον έγγραφον του επί των Οικονομικών Υπουργείου υπ’ αριθ. 2786 δι’ ου ειδοποιεί τον ειρημένον Ιωάννη Παπαζαχαρίου ως πληρεξούσιον των κατοίκων της νήσου ταύτης, ότι αναγνωρίζει ως τέλειαν ιδιοκτησίαν των Σαλαμινίων όχι μόνο τα εν τοις ιδιοκτήτοις αγροίς κείμενα δάση, αλλά και τα εις ορεινά μέρη, εξαιρουμένων μόνο των εν τη ρηθείση νήσω Σαλαμίνος κειμένων δασών ανηκόντων εις την διαλελυμένην Μονήν του Αγίου Νικολάου, και τα οποία μετέβησαν εις την κυριότητα του Δημοσίου κατά τα περί διαλελυμένων μοναστηριών διατεταγμένα και το οποίον αναγνωριστήριον έγγραφον της ιδιοκτησίας των δασών της Σαλαμίνος ήτο παρακατατεθημένον εις τον ενταύθα Συμβολαιογράφον παρά του διαλειφθέντος Ιωάννου Παπαζαχαρίου διά της από δεκάτης τρίτης Ιουνίου 1845 πράξεως του τότε συμβολαιογραφούντος Ειρηνοδίκου Γ. Κιάφφου υπ. αριθ. 1165 και το οποίον ήδη οι διαληφθέντες Αντώνιος Βιρβίλης, Παπαϊωάννης Παπαμιχαήλ, Σταμάτιος Μπερής και Φλώρα χήρα Αν. Καπετάνιου παρέλαβον , προς απόδειξη της παραλαβής του οποίου συνετάχθη η παρούσα απόδειξις…“.
Στη χρονική περίοδο που διανύουμε, τα δάση και οι δασικές εκτάσεις που άλλοτε ανήκαν στην διαλυμένη Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου, αποτελούν ένα καταπράσινο τοπίο (δάσος) με πεύκα που βρίσκεται στη νότια πλευρά της νήσου Σαλαμίνας και θεωρείται ο μεγαλύτερος πνεύμονας πρασίνου της Δυτικής Αττικής.
