γράφει η Άννα Μάθεση Αποστολοπούλου
Πέρσι ένας σύλλογος των Παλουκίων έκανε μια εκδήλωση για τα ‘’Καραϊσκάκεια’’, ενώ η Δημοτική αρχή αρκέστηκε να παρευρεθεί στο ετήσιο μνημόσυνο, καθώς τούτο γίνεται στο μνήμα του Καραϊσκάκη, στην Ιστορική εκκλησία του Αγίου Δημητρίου Σαλαμίνας.
Πριν 102 χρόνια όμως, που στήθηκε το μνημείο του Ήρωα στην παραλία για να τον τιμήσει το νησί της Σαλαμίνας, έκαναν μια ‘’…. ιδιάζουσαν τω όντι επισημότητα και μεγαλοπρέπειαν εις τρόπον ώστε η τελετή να λάβη μορφήν πανελήνιον παρά τον χαρακτήρα τοπικής τελετής….’’
Ας διαβάσουμε το άρθρο, ώστε με σκέψη και σύνεση να αντιμετωπίσουμε την ιστορία του νησιού μας κι από φέτος να αρχίσει ο Δήμος μας να επαναφέρει τα ‘’Καραϊσκάκεια’’!
Από την Εφημερίδα ‘’ΕΜΠΡΟΣ’’ και ‘’Δευτέρα έκδοση’’φύλλο 29/5/1922
ΤΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΜΝΗΜΕΙΟΥ ΤΟΥ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗ
————
Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΛΑΜΠΡΑ ΤΕΛΕΤΗ
Η γειτονική μας νήσος Σαλαμίς, ή ‘’Θεία Σαλαμίς’’ ήγε χθες πανήγυριν ωραίαν θαυμαστήν εντελώς ελληνοπρεπή και πράγματι υπέροχον.
Η τελετή των αποκαλυπτηρίων του μνημείου του Καραϊσκάκην του ανιδρυθέντος εις την παραλιακήν πλατείαν της πόλεως της Σαλαμίνος εγένετο χθες με ιδιάζουσαν τω όντι επισημότητα και μεγαλοπρέπειαν εις τρόπον ώστε η τελετή να λάβη μορφήν πανελήνιον παρά τον χαρακτήρα τοπικής τελετής.
———————-
Η ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΙΣ ΤΩΝ ΕΠΙΣΗΜΩΝ
Η επί του μνημείου επιτροπή αποτελούμενη από τους κ.κ. Κ. Ράδον πρόεδρον της εθνολογικής εταιρείας και πρόεδρον της τελετής, Π. Κοντογιάννην αντιστράτηγον, Ν. Βότσην πλοίαρχον Β.Ν. Αθ. Βρυζάκην, Γ. Τυπάλδον, Γ. Καραισκάκην έγγονον του στρατηγού Καραϊσκάκη και Ήλ. Βελλιώτην προέδρου της κοινότητος Σαλαμίνος είχε καταβάλη πράγματι φροντίδα δια την επιτυχεστέραν διεξαγωγήν της τελετής.
Το κυβερνητικόν ατμόπλοιον ‘’Κοργιαλένιος’’ ανεχώρησεν εκ Πειραιώς την 3,15 μ.μ. δια Σαλαμίνα παραλαβών τους προσκεκλημένους της τελετής οίτινες ήσαν πάντες άνθρωποι της τέχνης, των γραμμάτων και των ανωτέρων κοινωνικών θέσεων, περί την 3,30 δε ανεχώρει εκ Πειραιώς το αντιτορπιλλικόν ‘’Πέργαμος’’ φέρον την Α. Μ. τον Βασιλέα, την Α.Υ. τον Πρίγκηψ Νικόλαον, εν στολή εκστρατείας, τον πρωθυπουργόν κ. Πρωτοπαπαδάκην, και τους υπουργούς κ.κ. Γούναρην, Λεωνίδαν, Μερκούρη.
—————–
Η ΣΑΛΑΜΙΣ ΕΝ ΣΥΝΑΓΕΡΜΩ
Ολόκληρος η πόλις της Σαλαμίνος ανέμενε τον Βασιλέα εν πραγματικώ συναγερμώ. Άμα τη εμφανίσει εις τον λιμένα των δύο πλοίων, δέκας βενζινοπλοίων σημαιοστόλιστων και φερόντων εκατοντάδας ανδρών και γυναικών της Σαλαμίνος εν εορτάσιμω περιβολή έπλευσε προς τα δύο πλοία ενώ οι επιβάται εξέσπων εις φρενιτιώδεις ζητωκραυγάς υπέρ του Βασιλέως.
Έξω η πόλις της Σαλαμίνας ήτο όλη σημαιοστόλιστος , πλήρης εικόνων του Βασιλέως και ανάλογων επιγραφών. Η εξέδρα του λιμένος μέχρι του μέρους όπου ανιρδύθη το μνημείο του Καραϊσκάκη ήτο εστρωμένη με τάπητας των Σαλαμινίων γυναικών εις ολόκληρον δε την παραλιακήν πλατείαν είχον υψωθή αψίδες πλεγμέναι από ελαίας και μυρσίνας.
Την έξοδος του Βασιλέως εδέχθησαν οι Σαλαμίνιοι με συναγερμόν ζητωκραυγών, εις την εξέδρα δε ωραία κόρη Σαλαμινία φέρουσα την επίσημον χρυσοκέντητον στολήν του τόπου, Του προσέφερε μεγάλην ανθοδέσμην κρίνων.
Την έξοδον του Βασιλέως εχαιρέτισεν η στρατιωτική μουσική η οποία είχεν έλθη εις Σαλαμίνα, ενώ φρουρά ναυτών του Ναυστάθμου τεταγμένη κατά μήκος της πλατείας παρουσίαζεν όπλα.
———————–
ΤΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΑ
Ο ενθουσιασμός των Σαλαμινίων δια τον Βασιλέα ήτο τοιούτος ώστε με δυσκολίαν εκρατήθη η γραμμή των ναυτών να μη θραυσθή πιεζομένη από Σαλαμινίους άνδρας και γυναίκας θέλοντας να φέρουν τον Βασιλέα εις τας χείρας.
Η Α.Μ. ο Βασιλεύς ο πρίγκηψ Νικόλαος, οι Υπουργοί και πολλοί άλλοι των επισήμων ανήλθον εις την προ του μνημείου στηθείσαν εξέδραν, ενώ γύρω του μνημείου είχον ταχθή οι ιερείς, τελέσαντες αμέσως δοξολογίαν αι Σαλαμίνιαι μαθήτριαι ενδεδυμέναι λευκά, και πεντηκοντάς παρθένων της Σαλαμίνος ωραιοτάτων και φερουσών πασών τας εγχωρίους νυφικάς ερυθροχρύσους στολάς των.
Μετά την δοξολογίαν η Α.Μ. ο Βασιλεύς απεκάλυψε το μνημείον σκεπασμένον με μεγάλην γαλανόλευκον, ευθύς δε αμέσως ο κ. Ράδος δι ωραιοτάτου λόγου έδωσε την εικόνα του θανάτου του Καραϊσκάκη, της ταφής του εις Σαλαμίνα, της εκταφής των οστών του το 1835 και της ταφής αυτών εις Ν. Φάληρον, και της τότε ακολουθησάσης τελετής τη παρουσία του Βασιλέως Όθωνος. Ο κ. Ράδος ετόνισε την αγάπη του Καραισκάκη προς την Σαλαμίνα, την επιθυμίαν του όπως ταφή εκεί, και τον τρόπον της συλλογής προ ετών των εράνων εξ ων έγινε σήμερον το μνημείον.
———-
Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΣΑΛΑΜΙΝΙΩΝ
Μετά τον λόγον του κ. Ράδου, αι Σαλαμίνιαι κόραι εχόρευσαν την γνωστήν Τράταν η οποία ενθουσίασε πράγματι πάντας.
Ο Βασιλεύς και οι Υπουργοί ανεχώρισαν μετ΄ολίγον προπεμπόμενοι του έξαλου εξ ενθουσιασμού λαού της Σαλαμίνος ενώ πάντες οι άλλοι προσελθόντες παρεκάθησαν εις πλούσιον γεύμα μέχρι της ογδόης και ημισείας νυκτερινής.
—————-
ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟΝ
Σχετικός με το μνημείον το οποίον εστοίχισε περί τας 38 χιλιάδας δραχμών έχει τούτο γλυφή υπό του Ηπειρώτου τεχνίτου κ. Ιωάννου, επί λευκού μαρμάρου. Το ύψος του είναι τριών περίπου μέτρων.
Την κορυφήν του μνημείου αποτελεί η προτομή του Καραϊσκάκη, ενώ εις τον κορμόν του μνημείου είνε ανάγλυφος μία γυνή, η Ελλάς, προσφέρουσα στέφανον εις τον Καραϊσκάκην.
Δυστυχώς ενώ η προτομή του Καραϊσκάκη είναι σχετικ’ως καλή, η εν αναγλύφω γυνή η παριστάνουσα την Ελλάδα, είναι τόσο κακότεχνος ώστε να εγείρη την αγανάκτησιν ακόμη όλων των επισήμων θεατών και να ακουσθούν έντονοι διαμαρτυρίαι και δι’ αυτήν ακόμη την διατήρησιν της εις το μνημείον, χαρακτηρισθείσαν ως εξωμβλωματικόν βαναυσούργημα.
Κατά την χθεσινήν τελετήν εξαιρετική όλως υπήρξεν η συμβολή των ναυτών του Ναυστάθμου, οίτινες δια της προθυμίας των, του ενθουσιασμού των και της ευγενικωτάτης περιποιητικότητός των προς τους προσκεκλημένους, συνετέλεσαν εις την τέλεια επιτυχίαν της εορτής.
