της Άννας Αποστολοπούλου – Μάθεση
Από τις “Χριστιανικαί Επιγραφαί, 94,” Αρχείο Οικογένειας Λαμπάκη – Ψηφιακό Αποθετήριο’’
Σήμερα θα ασχοληθούμε επί της συνέχειας στη ζωή του Γιωργάκη Μάθεση (Σαλαμίνα 1765 – 1821 Αθήνα). Και με την δεύτερη επιγραφή που ο Γεώργιος Λαμπάκης κατέγραψε περίπου το 1874 όταν έγινε η επέκταση δυτικά του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Μαθεσσαίων της πρώτης Μητρόπολης της Σαλαμίνας.
Ο Γεώργιος Λαμπάκης χρημάτισε έφορος χριστιανικών αρχαιοτήτων. Ήταν από τους πρωτεργάτες της ίδρυσης της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας και ασχολήθηκε με τη διάσωση αρχαίων και βυζαντινών μνημείων.
Η δεύτερη επιγραφή που κατέγραψε ο Λαμπάκης στον Άγιο Δημήτρη είναι επίσης μαρμάρινη και τοποθετημένη ψηλότερα από την τότε είσοδο, εξωτερικά της νότιας πλευράς, όπου βρίσκεται ακόμη και σήμερα στην ίδια θέση, στο εσωτερικό ήδη του ναού. Η οποία αναφέρει:
‘’Ο ΝΑΟΣ ΟΥΤΟΣ ΕΝ ΑΡΧΗ ΩΚΟΔΟΜΗΘΗ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Σ. ΜΑΘΕΣΗ ΤΗΝ 1 ΜΑΡΤΙΟΥ 1806, ΕΚ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΔΕ ΚΑΤΑ ΤΟ ΗΜΙΣΥ ΠΡΟΣΤΕΘΕΝ ΑΝΗΓΕΡ_ΘΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ 10 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1874 ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ ΜΟΝΟΝ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ ΚΟΣΜΑ Ν. ΜΑΘΕΣΗ [ΕΓΓΟΝΟΥ ΤΟΥ ΑΝΩ Γ. ΜΑΘΕΣΗ] ΙΩΑΝΝΟΥ Σ. ΑΝΔΡΙΑΝΟΥ ΚΑΙ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ ΠΑΛΛΑ ΚΑΙ ΕΠΙ ΔΗΜΑΡΧΟΥ Α. ΚΟΥΛΛΟΥΡΗ’’
Ο Γεώργιος Μάθεσης γεννήθηκε το 1765 στη Κούλουρη. Παντρεύτηκε την Γαρυφαλλιά (καλούμενη Γαρέφω στη Σαλαμινιακή ντοπολαλιά) γύρω στο 1795 κι από όσα γνωρίζουμε, απέκτησαν πέντε γιούς και όχι τέσσερεις που κάποιοι έχουν λαθεμένα γράψει: τον Ανάργυρο (*), τους δίδυμους Κοσμά με Δαμιανό και επίσης τους δίδυμους Δημήτριο-Ιωάννη με Νικόλαο. Είχαν στην οικογένεια και θυγατέρες που δυστυχώς δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής επαρκή στοιχεία για να γνωρίζουμε πόσες ήταν στον αριθμό και τα ονόματά τους . Ο Γιωργάκης Μάθεσης έπεσε ηρωικός μαχόμενος στη Α’ μάχη της απελευθέρωσης της Ακρόπολης, το 1821, μαζί με το γιό του Κοσμά.
Ο Κοσμάς Ν. Μάθεσης της επιγραφής είναι ο γιος του Νικολάου και εγγονός του Γιωργάκη Μάθεση. Όμως στην παραπάνω επιγραφή προκαλεί ζωηρή αίσθηση η προσπάθεια απόξεσης με ‘’κοπίδι’’ του μεγαλύτερου τμήματος της τέταρτης γραμμής της επιγραφής και κυρίως του ονόματος του Κοσμά Ν. Μάθεση που μπορεί να ερμηνευτεί μόνο ως απόπειρα να υποπέσει σε εσκεμμένη λήθη το συγκεκριμένο όνομα. Επίσης και στο ασημένιο κάλυμμα της προσκυνηματικής εικόνας του Αγίου Δημητρίου όπου αναφέρει τη δωρεά του Αργυρού Μάθεση προς μνήμη του Γιωργάκη Μάθεση, βλέπουμε ότι κάποιος έχει προσπαθήσει να σβήσει την ομολογία της αφιέρωσης πάνω από το ασήμι!
Επεξηγήσεις:
(*) Για τον γιό του Γ. Μάθεση, τον Ανάργυρο υπάρχουν τα προικοσύμφωνα του γάμου του που αναφέρει και τους δύο γονείς των μελλόνυμφων: Το προικοσύμφωνο υπάρχει διπλό μια από τον πατέρα της νύφης Παναγιώτη Καρνέση και το άλλο από τον πατέρα του γαμπρού Γιωργάκη Μάθεση.
1ο Προικοσύμφωνο του πατέρα της Κυράννας, Παναγιώτη Καρνέση:
1810 μηνὶ Νοεβρίου Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, της πανυπερευλογημένης ἐνδόξου δεσποίνης ἡμῶν θεοτόκου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας, τῶν ἁγίων ἐνδόξων καὶ πανευφήμων Ἀποστόλων, τῶν ἁγίων ἐνδόξων καὶ θεοστέπτων βασιλέων καὶ ἰσαποστόλων Κωνσταντίνου καὶ Ἑλένης, τοῦ ἁγίου μεγαλομάρτυρος Προκοπίου καὶ πάντων τῶν ἁγίων. Τίμιος ὁ γάμος καὶ ἡ κοίτη ἀμίαντος. Κἀγὼ ἐγὼ ὁ Πναγιώτης τοῦ ποτε ὁ Καρνέση, ἔχοντας θυγατέρα ὀνόματι Κυράννα καὶ ἐλθὼν εἰς νόμου λικίας καὶ βούλομαι συζεύξω αὐτὴν μὲ τὸν υἱὸν τοῦ Γιωργάκη Μάθεση ὀνόματος Ἀργυρός, καθὼς διακελεύουσιν οἱ θεῖοι καὶ ἱεροὶ νόμοι τῆς Χριστοῦ ἐκκλησίας·καὶ γράφομεν τὰ πρὸς γάμου δῶρα καὶ τὸ μέγα καὶ πλούσιον ἔλεος. Εὐχὴ γονέων στηρίζουσι θεμέλιον οἴκου. Ἀρχὴ[…] καπουτσάλι 1 φουστάνια 8 καὶ ζιπούνια […] 8, κοντοζιπούνια 3, μπόλιες 1, […] 1, μαντήλια τῆς κεφαλῆς […] 30, τάσι 3, σᾶς […] στρῶμα 1, ὁ γ, ἀντρομίδια 1, προσκεφαλάδες […] 3, σάκκους 2, ταγάρια 3, κασέλα 1, κοντομπόλιες 6, κακαβια […] 1, σαχάνια 2 τηγάνι 1, κουτάλα 1, τυροτρίφτα 1, μ σούβλα 1, ταψὶ 1 σκουλαρίκια ζύγι 1, γύρω τοῦ λαιμοῦ 61, χωράφι στὰ Παλούκια συμπληαστὴς ἀνατολικὰ ἡ ἀδελφή του Μαρία, δυτικά ἡ Καλομοίρα τοῦ Κολια(;) Νέση καὶ ἡ εὐχὴ τῶν γονέων. Δακτυλίδι
Γιάννης Κεραλῆς μαρτυρῶ
Ἀναγνώστης τοῦ Χατζηαναγνώστη μαρτυρῶ
2ο Προικοσύμφωνο του πατέρα του Ανάργυρου, Γιωργάκη Μάθεση:
Φαίνεται ότι προέρχεται από το Αρχείο του Δημητρίου Πάλλα είναι δίφυλλο στην μία σελίδα αναφέρει το προικοσύμφωνο και στη δεύτερη σελίδα υπάρχει Διανεμητήριο της Γαρέφως Μάθεση, χήρας Γιωργάκη Μάθεση με τα παιδιά της.
1810 μηνὶ Νοεμβρίου 12 Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ της πανυπερευλογημένης ἐνδόξου δεσποίνης ἡμῶν θεοτόκου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας, τῶν ἁγίων ἐν δόξων καὶ πανευφήμων Ἀποστόλων, τῶν ἁγίων ἐνδόξων καὶ θεοστέπτων βασιλέων καὶ ἰσαποστόλων Κωνσταντίνου καὶ Ἑλένης, τοῦ ἁγίου μεγαλομάρτυρος Προκοπίου καὶ πάντων τῶν ἁγίων. Τίμιος ὁ γάμος καὶ ἡ κοίτη ἀμίαντος. Κἀγὼ ἐγὼ ὁ Γιωργάκη Μάθεσης ἔχοντας υἱὸν ὀνόματος Ἀργυρὸ καὶ ἐλθὼν εἰς νόμου λικίας καὶ βούλομαι συζεύξω αὐτὸν μὲ τὴ θυγατέρα τοῦ Παναγιώτης Καρνέση ὀνόματι Κυράννα καθὼς κελεύουσιν οἱ θεῖοι καὶ ἱεροὶ νόμοι τῆς Χριστοῦ ἐκκλησίας καὶ γράφομεν τὰ πρὸς γάμου δῶρα καὶ τὸ μέγα καὶ πλούσιον ἔλεος εὐχὴ γονέων στη|12ρίζουσι θεμέλιον οἴκου. Ἀρχή: τὸ χάρισμα … ρ(εά)λλ(ι)α 81 καὶ χωράφι στὸ Κλιόρι λαχίδι ἕνα ὅσο ἐστί, δόσικα Κόλιας Πιρπίλης συμπληαστή ἀπὸ τὸ ἄλλο μέρος νὰ μεράσουμε μὲ τ` ἄλλ` ἀδέλφια.
Εδώ θεωρώ φρόνιμο ότι θα πρέπει να καταγραφεί πως υπήρξαν δύο με το όνομα Ανάργυρος στην οικογένεια Μάθεση και γύρω του Γιωργάκη. Ένας είναι ο αδελφός του Αργυρός Σ. Μάθεση ο οποίος υπήρξε Χιλίαρχος, μυημένος στη φιλική εταιρία και παρασημοφορημένος από τον Βασιλέα Όθωνα για τους αγώνες και τις μάχες που έλαβε μέρος υπέρ της ελευθερίας του Ελληνικού έθνους και έτερος, ο γιός του Γιωργάκη, Αργυρός Γ. Μάθεση που αναφέρονται τα δύο παραπάνω προικοσύμφωνα.
