ΑρχικήΝέα«Μαμά μου, μου είπε θα μου κόψει το λαρύγγι…» (Η Γεωργία έπεσε...

«Μαμά μου, μου είπε θα μου κόψει το λαρύγγι…» (Η Γεωργία έπεσε νεκρή, τρεις μέρες μετά)

Κώστας Ζαφειρόπουλος, Ιωάννα Λουλούδη, Νίκος Μορφονιός – efsyn.gr

H νέα διασυνοριακή έρευνα δεδομένων του ΜΙΙR αποκαλύπτει τα κενά στην καταγραφή των γυναικοκτονιών στην Ευρώπη και την αναποτελεσματική θωράκιση των γυναικών απέναντι σε εγκλήματα σεξουαλικής, φυσικής, ψυχολογικής και οικονομικής βίας την τελευταία δεκαετία.



«Μανούλα μου, μανούλα μου πεθαίνω!». 

Σαλαμίνα, βράδυ Παρασκευής 1η Δεκεμβρίου 2023. Η 74χρονη κ. Ευαγγελία ακούει την 43χρονη κόρη της, Γεωργία Πούτου, στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής να την παρακαλεί για βοήθεια. Αντιλαμβάνεται γρήγορα ότι η κόρη της έπεσε για άλλη μια φορά θύμα ξυλοδαρμού από τον σύντροφό της. Από το σπίτι της καλεί την αστυνομία να στείλει περιπολικό, όμως η έκκλησή της πέφτει στο κενό. Τελικά σπεύδει η ίδια στο σπίτι της κόρης της. Φτάνοντας την αντικρίζει πεσμένη έξω στον κήπο του σπιτιού να αιμορραγεί. Η γυναίκα δεν μπορεί να περπατήσει, της έχει σπάσει τον αστράγαλο και της έχει χτυπήσει άγρια τα γόνατα. Ο δράστης δεν είναι πουθενά. Η χτυπημένη γυναίκα μαζί με τη μητέρα της και τον 15χρονο γιο της –άτομο με αναπηρία– ξεκινούν για το αστυνομικό τμήμα του νησιού. Οι αστυνομικοί εκεί δεν παίρνουν κατάθεση: «Πηγαίντε στο Κέντρο Υγείας, φέρτε και το πόρισμα των γιατρών και ελάτε μετά να κάνετε μήνυση», προστάζουν. Καμία κινητοποίηση για τη σύλληψη του βίαιου δράστη στο πλαίσιο του αυτόφωρου, κανένα ενδιαφέρον για το θύμα.



Την επόμενη μέρα η ίδια η χτυπημένη γυναίκα επιμένει να πάει στην αστυνομία, παρότι η μητέρα της την αποθαρρύνει, φοβούμενη για το χειρότερο. «Μαμά μου, μου είπε θα μου κόψει το λαρύγγι», απαντά η Γεωργία, όπως περιγράφει συντετριμμένη στο MIIR η μητέρα της. Ο ίδιος φόβος τη σπρώχνει να αναζητήσει προστασία. Δεν ήταν ο πρώτος άγριος ξυλοδαρμός της από τον 71χρονο σύντροφό της, που φέρεται να έχει καταδικαστεί και στο παρελθόν για επίθεση σε άλλη γυναίκα, χωρίς αυτό να λειτουργεί περιοριστικά. Στο Τμήμα βρίσκει άλλους αστυνομικούς που της παίρνουν κατάθεση, τη συμβουλεύουν να μη μείνει στην οικία της και τοποθετούν την εφαρμογή «panic button» στο κινητό της για να καλέσει βοήθεια, αν χρειαστεί. Δεν ήταν αρκετό.  

Τρεις ημέρες αργότερα, το πρωινό της 5ης Δεκεμβρίου, η Γεωργία πέφτει νεκρή. Ο κακοποιητής της την αναζήτησε στο σπίτι της μητέρας της όπου είχε καταφύγει. Την πυροβόλησε δύο φορές με μια καραμπίνα μέσα από το τζάμι της πόρτας, τραυματίζοντάς την θανάσιμα στην κοιλιά και το στήθος. Ο δράστης συνελήφθη αλλά ήταν πολύ αργά. Η Γεωργία ήταν το 12ο θύμα γυναικοκτονίας για το 2023.

Γυναικοκτονίες δίχως τέλος στην Ευρώπη

 Επίσημη καταγραφή των γυναικοκτονιών στην Ελλάδα δεν υπάρχει, η κυβέρνηση άλλωστε επιμένει πως δεν υπάρχει λόγος να καταστεί η γυναικοκτονία ιδιώνυμο αδίκημα. Και αυτό ενώ ο αριθμός των γυναικών που δολοφονούνται ή υφίστανται βία από άνδρες παραμένει εξαιρετικά υψηλός στη χώρα. Την παγίωση της βίας κατά των γυναικών τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη αποτυπώνει η έρευνα που πραγματοποιεί για δεύτερη χρονιά το Μεσογειακό Ινστιτούτο Ερευνητικής Δημοσιογραφίας (MIIR) μαζί με 14 ακόμη ευρωπαϊκούς δημοσιογραφικούς οργανισμούς στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Δικτύου Δημοσιογραφίας Δεδομένων (EDJNet).


Για τις ανάγκες της έρευνας και προκειμένου να καλυφθεί η πανευρωπαϊκή έλλειψη συγκρίσιμων δεδομένων για τη βία κατά των γυναικών, οι ομάδες που συμμετείχαν στην έρευνα αναζήτησαν και συνεισέφεραν όσο το δυνατόν περισσότερο ενημερωμένα δεδομένα μέσω αιτημάτων προς τις αρμόδιες αρχές κάθε χώρας για την περίοδο 2014-2023. Τα δεδομένα αναλύθηκαν βάσει δύο πρωτογενών πηγών: τις εκθέσεις του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE-παρείχε δεδομένα ως το 2018) και τη EUROSTAT (δεδομένα ως το 2021). Το EIGE επικεντρώνεται σε δείκτες που μετρούν τη βία μεταξύ συντρόφων, τον βιασμό και τη γυναικοκτονία, ενώ η Eurostat επικεντρώνεται στις ανθρωποκτονίες από πρόθεση, δίνοντας ξεχωριστή σημασία στη σχέση θύματος-θύτη (σύντροφος ή μέλος της οικογένειας). Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το EIGE θεωρεί αυτόν τον ορισμό της ανθρωποκτονίας από πρόθεση από σύντροφο ή συγγενή ως τον πλησιέστερο στη γυναικοκτονία. Στην ανάλυσή μας συμπεριλάβαμε μόνο τα δεδομένα για τα οποία ήμασταν βέβαιοι ότι είναι σύμφωνα με τα πρότυπα του EIGE.



Ετσι, μετρώντας τις γυναικοκτονίες βάσει των στοιχείων που αναλύθηκαν στα πρότυπα του EIGE, εκτιμάται πως τα θύματα είναι τουλάχιστον 4.221 στην Ευρώπη μεταξύ 2012-2022 (δεν προκύπτουν συγκρίσιμα δεδομένα για Βέλγιο, Βουλγαρία, Δανία, Ιρλανδία, Πολωνία και Ρουμανία, ενώ δεν διαθέτουν όλες οι χώρες στοιχεία για κάθε έτος). Από τον παραπάνω αριθμό προκύπτουν αν μη τι άλλο ενδείξεις υποκαταγραφής των γυναικοκτονιών από τις αστυνομικές αρχές. Κι αυτό γιατί οι στατιστικές εγκλημάτων της Eurostat δείχνουν πως στην Ευρώπη, σε σύνολο 27 κρατών, καταγράφονται 14.143 ανθρωποκτονίες γυναικών από πρόθεση την ίδια δεκαετία (ασχέτως δράστη). Από αυτές, βάσει διαθέσιμων δεδομένων που αναλύσαμε (για 19 χώρες) τουλάχιστον 6.754 αποτελούν ανθρωποκτονίες από πρόθεση γυναικών από νυν/πρώην συντρόφους (4.334) και συγγενείς (2.472). Αντιλαμβάνεται κανείς ότι εάν υπάρξει μεγαλύτερη σπουδή στη συλλογή δεδομένων και τη σωστή καταγραφή της σχέσης θύματος-δράστη από το σύνολο των αστυνομικών αρχών, τότε ο αριθμός των γυναικοκτονιών που θα προκύψει μπορεί να αποδειχθεί πραγματικά δυσθεώρητος.

Εκτόξευση κάθε μορφής βίας 

Οι γυναικοκτονίες αποτελούν συχνά το τελευταίο και μη αναστρέψιμο στάδιο μιας πορείας κλιμάκωσης της βίας από την πλευρά των θυτών προς το θύμα τους, όπως έδειξε και η πρόσφατη περίπτωση στη Σαλαμίνα. Στο πλαίσιο της έρευνας δεδομένων αναλύσαμε και άλλους δείκτες σχετικά με τη σωματική, ψυχολογική, οικονομική και σεξουαλική βία προκειμένου να αναδειχθεί η διακύμανση που είχε τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των γυναικών θυμάτων κάθε μορφής βίας.  

Σε ό,τι αφορά τη σωματική και σεξουαλική βία, στην Ελλάδα η περίοδος της πανδημίας χαρακτηρίστηκε από την τρομακτική αύξηση (110,2%) στα θύματα σωματικής βίας το 2020 (3.609 γυναίκες) και 70,9% το 2021 (6.166 γυναίκες), ενώ τα θύματα σεξουαλικής βίας είχαν αυξηθεί στην ίδια διετία από 69 σε 147. Η εξέλιξη του φαινομένου είναι αποκαρδιωτική για το 2022, όπου καταγράφεται αύξηση σωματικής βίας κατά 20,5% με 7.430 θύματα και εκτόξευση της σεξουαλικής βίας (268,7%) με 542 γυναίκες θύματα. Αντίθετα, η Κύπρος, τη χρονιά κατά την οποία κύρωσε νομικά τη γυναικοκτονία, παρουσίασε μείωση στα περιστατικά σωματικής βίας κατά 9% με 1.752 θύματα από 1.925 το 2021, όταν είχε σημειώσει αύξηση 78,9% σε σχέση με το 2020 (1.076 θύματα).  Η Ελλάδα το 2021 και το 2020 ήταν, με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία, η χώρα με τη μεγαλύτερη αύξηση της ψυχολογικής βίας: 108,4% και 104,6% αντίστοιχα. Η τάση αυτή συνεχίστηκε και το 2022, όπου σημειώθηκε αύξηση 28%. Στην ψυχολογική βία το 2022 η Σλοβακία σημείωσε αύξηση 4,1%, ενώ η Ιταλία και η Κύπρος κατέγραψαν μείωση 0,3% και 5,2% αντίστοιχα. Tο EIGE έχει επανειλημμένα υπογραμμίσει τη σημαντική αύξηση της ψυχολογικής βίας κατά τη διάρκεια και μετά την πανδημία.

Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ 



ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ